OGÓREK GRUNTOWY
Charakterystyka gatunku
Ogórek gruntowy jest rośliną jednoroczną z rodziny dyniowatych. Pod względem powierzchni uprawy zajmuje w Polsce czwarte miejsce po kapuście, cebuli i marchwi. Uprawa tego gatunku stanowi ok. 12% ogólnej powierzchni warzyw gruntowych.
Rozmiary powierzchni upraw i wielkość plonu różni się znacznie między poszczególnymi latami jak i między rejonami. W naszych warunkach należy przyjąć, iż osiągalna wielkość plonu wynosi między 25-40 t z ha. Owoce ogórka są dość popularnym surowcem dla przetwórstwa. W zależności od odmiany i technologii prowadzenia plantacji owoce mogą być przeznaczone na ogórki konserwowe, kwaszeniaki, picle, pasty i przeciery. Wartość pokarmowa owoców ogórka jest niewielka, są jednak warzywem niskokalorycznym, zawierającym cenne związki mineralne zwłaszcza potas, który działa odkwaszająco na sok żołądkowy. Owoce tego gatunku wnoszą do potraw właściwości dietetyczne.
Wymagania klimatyczne i glebowe
Ogórek, jak wszystkie warzywa z rodziny dyniowatych ma duże wymagania klimatyczne i glebowe. Pod uprawę ogórków należy wybierać tereny najcieplejsze, o południowej wystawie, osłonięte od wiatrów. Wskazane jest stosowanie osłon z wysokich roślin takich jak: kukurydza, słonecznik. Najlepsze pod uprawę ogórków są gleby piaszczysto – gliniaste, mady, lessy, czarnoziemy i ziemie czarne ( od I do III klasy bonitacyjnej). Nieodpowiednie są gleby ciężkie, zlewne lub lekkie, przepuszczalne o małej zawartości próchnicy. Ogórki ze względu na posiadany płytki system korzeniowy i jednocześnie soczyste owoce, wymagają do wzrostu i owocowania dużej ilości wody. Korzystne jest nawadnianie, co 4-6 dni niewielkimi dawkami w godzinach rannych.
Stanowisko
Najodpowiedniejszym stanowiskiem pod uprawę ogórków gruntowych jest pole w pierwszym roku po oborniku. Uprawa ogórków po sobie nie powinna następować częściej, niż co 3-5 lat. Dobry przedplon to: groch, fasola, wczesne ziemniaki, wczesne kapustne, zboża, koniczyna, lucerna, mieszanki motylkowych (przyorane jesienią). Gleba pod uprawę musi być odpowiednio wcześnie i dobrze przygotowana.
Uprawa i nawożenie
Uprawa ogórków wymaga dobrego przygotowania pola. Ogórki nie znoszą gleb zakwaszonych. Najkorzystniejszą formą nawozu wapniowego jest wapno węglanowo-dolomitowe, które w zależności od odczynu gleby należy stosować w dawce 1-2,5 t na ha doprowadzając odczyn gleby do obojętnego (pH 6,5-7,2). W płodozmianie ogórki zajmują zwykle pierwsze miejsce po oborniku stosowanym jesienią w dawce 30-40 t na ha pod podorywkę lub orkę głęboką. Gleba przed siewem powinna być odpowiednio przygotowana poprzez włókowanie, kultywatorowanie i bronowanie (wskazane są nowoczesne agregaty uprawne). W celu ustalenia właściwych dawek nawozów mineralnych w końcu zimy lub wczesną wiosną wskazane jest pobrać próbki gleby do analizy chemicznej. Na podstawie analizy gleby należy zastosować odpowiednie nawożenie. Gleba przygotowana pod siew ogórków powinna zawierać w mg/1 gleby:
- N(NO3) – 120-150
- P – 60-80
- K -150-200
- Ca – 1000 – 1500
- Mg – 50-60
W przypadku braku analizy gleby, stosujemy następujące nawożenie dla średniej zasobności gleby w I roku po oborniku
- N-100 kg saletrzak lub saletra wapniowa (dawka dzielona na: przed siewem i pogłównie na początku kwitnienia ogórków)
- P-80-100-superfosfat potrójny
- K-200-250-siarczan potasowy
Nawozy fosforowe i potasowe zastosować jesienią lub wiosną przed siewem. Z nawozów dolistnych najlepsze działanie w uprawie ogórków ma Florowit, stosowany w stężeniu 1%.
Siew i pielęgnacja
Dobre przygotowanie gleby daje szybkie i równomierne wschody roślin, co w dużej merze przesądza o powodzeniu uprawy. Pierwszym, bezpiecznym terminem siewu nasion ogórków jest połowa maja, kiedy minie obawa wiosennych przymrozków. Gleba powinna być wilgotna i ogrzana do temperatury ok. 12oC. Nasiona wysiewamy na głębokość od 1,5 do 3 cm. Ilość siewu zależy od rodzaju siewnika, odmiany, typu gleby, jak i technologii prowadzenia plantacji. Najczęściej wysiewa się od 2 – 4 kg nasion na 1 ha. Przed siewem nasiona ogórka powinny być zaprawiane zgodnie z zaleceniami obowiązującymi w kraju. Ogórki można uprawiać w pojedynczych rzędach oddalonych co 90 – 150 cm, lub w podwójnych oddalonych co 60-70 cm z szerszym międzyrzędziem 120 – 150 cm. W rzędzie rośliny powinny rosnąć co 10 -15 cm.
