BURAK ĆWIKŁOWY
Znaczenie gatunku
Burak ćwikłowy jest rośliną dwuletnią, z rodziny komosowatych. Częścią jadalną są korzenie i młode liście w okresie lata. Ponadto dużą zaletą tego warzywa jest zdolność korzeni do długiego przechowywania w zimie.
Warzywo to posiada bardzo wysokie wartości dietetyczne. Duża zawartość soli mineralnych oraz błonnika nadaje burakom właściwości odkwaszające, regulujące układ pokarmowy. Powszechnie znany jest również udział soku z buraków ćwikłowych w diecie leczącej anemię. Burak ćwikłowy, jako jedyne warzywo posiadające barwniki betainowe stał się surowcem do produkcji barwników naturalnych, dopuszczonych przez Ministra Zdrowia do stosowania bez ograniczeń w przemyśle spożywczym.
Wymagania klimatyczno-glebowe
Przedplon: Najodpowiedniejszym stanowiskiem pod uprawę buraka ćwikłowego jest pole w drugim lub trzecim roku po oborniku. W płodozmianie należy unikać w latach poprzedzających gatunków, które były żywicielami mątwika burakowego: rośliny kapustne, ziemniaki z wyjątkiem wczesnych, rzepak, korzeniowe, szpinak. Dobrym przedplonem są: zboża, cebula, por, ogórek, pomidor, rośliny motylkowe i strączkowe.
Wymagania glebowe: Buraki ćwikłowe mogą być uprawiane na różnych glebach, ale najlepiej nadają się gleby średniozwięzłe, gliniaste, o dobrej strukturze, wysokiej zawartości próchnicy. Nie nadają się ciężkie gleby ilaste. Gleby o odczynie obojętnym i lekko zasadowym, o przepuszczalnym podłożu sprzyjają uprawie buraka ćwikłowego.
Wymagania klimatyczne: Kiełkowanie nasion zaczyna się w temperaturze 8 o C. Optymalna temperatura wzrostu roślin wynosi 15 – 18 o C. Rośliny źle znoszą długie chłody wiosenne. Buraki ćwikłowe mają duże wymagania wodne, nie znoszą zacienienia.
Uprawa i nawożenie
Jesienią należy wykonać orkę głęboką, a wiosną przeprowadzić uprawki przedsiewne [kultywator i brona], dołączając wysiew nawozów mineralnych. Dawki nawozów w czystym składniku:
N – 85 – 120 kg (jako 2 dawki: przed siewem i pogłównie), P – 65 – 90 kg, K – 120 – 160 kg [nawozy potasowe i fosforowe pod pług lub wczesną wiosną]
Buraki ćwikłowe źle rosną na glebie świeżo wapnowanej, dlatego w miarę możliwości należy wapnować pod roślinę uprawianą w poplonie. Ponadto wymagają w okresie wegetacji dużej ilości magnezu, dlatego pozytywnie działa na rośliny wapno magnezowe. Niedobór magnezu objawia się postrzępieniem brzegów blaszki liściowej. Burak ćwikłowy jest rośliną chlorkolubną i lepiej reaguje na nawożenie solą potasową niż na formę siarczanową. Niedobór boru w glebie wywołuje choroby fizjologiczne u buraków ćwikłowych [zgnilizna korzeni, zgorzel liści sercowych]. W razie konieczności, wiosną przed wysiewem, można uzupełnić glebę boraksem, rozrzucając pod bronę , kultywator lub uzupełnić dolistnie nawozami wieloskładnikowymi.
Siew
Należy wysiewać siewnikiem precyzyjnym na głębokość 2 – 3 cm. Wysiew w glebę sypką i umiarkowanie wilgotną. Termin siewu : 10maja – 15 czerwca. Rzędy 30 – 50 cm. Norma wysiewu 12 – 20 kg/ha.
Na glebach żyznych i wilgotnych można siać buraki ćwikłowe do początku lipca by otrzymać jesienią korzenie o średnicy 6 – 8 cm [do przechowywania i konserwacji].
