Rzodkiewka

RZODKIEWKA

Przy opracowywaniu poszczególnych jednostek chorobowych korzystano z następujących pozycji literaturowych:

1. Atlas chorób i szkodników roślin warzywnych; A. Studziński, F. Kagan, Z. Sosna; 1981 r.
2. Choroby i szkodniki warzyw; J. Robak, K. Wiech; Kraków; 1998 r.
3. Owoce Warzywa Kwiaty; nr 15/2003; J. Robak

CHOROBY

——————————————————

CZERNIENIE KORZENI RZODKIEWKI   Sprawca: grzyb/Aphanomyces raphani/

Objawy

Początkowo na zgrubieniach korzeniowych porażonych roślin pojawiają się niebieskawo-szare lub czarne przebarwienia skórki, które rozprzestrzeniając się powodują przewężenie zgrubienia. Korzenie rzodkiewki porażone w dużym stopniu pękają poprzecznie, ułatwiając infekcję innym patogenom, najczęściej mokrej zgniliźnie bakteryjnej. Najbardziej wrażliwe są rzodkiewki o wydłużonych białych zgrubieniach.

Rozwój

Choroba pochodzenia glebowego, zwykle występuje na glebach bardzo wilgotnych. Nie przenosi się przez nasiona Zarodniki przetrwalnikowe mogą zalegać w glebie ponad 1 rok. Optymalna temperatura do infekcji i jej rozwoju wynosi 20-27⁰C.

Profilaktyka i zwalczanie

• stosować właściwe zmianowanie, nie uprawiać krzyżowych po sobie przez 3-4 lata.

• zaprawiać nasiona

• uprawiać odmiany odporne

• odkażać glebę chemicznie co 2lata

—————————————————

BIELIK  KRZYŻOWYCH      Sprawca – grzyb/ Albugo candida/

 Objawy

• Zakażeniu ulegają siewki i młode rośliny.
• Na górnej stronie liści pojawiają się jasnozielone wypukłe plamy.
• Na dolnej stronie, w miejscu plam powstają białe, pęcherzykowate wzniesienia z zarodnikami konidialnymi. Miejsca porażenia przypominają galasowate wyrośla lub wzdęcia tkanek. Silne porażenie powoduje nekrozę, przedwczesne zasychanie i zamieranie liści.
• Górna część zgrubienia może być pokryta naroślami przypominającymi kiłę kapusty.

Choroba niebezpieczna na plantacjach nasiennych, gdzie grzyb poraża kwiatostany, łuszczyny deformując je.

Rozwój

Źródłem choroby są zarodniki pływkowe rozprzestrzeniające się z wodą, wiatrem, przenoszone przez owady. Grzyb zimuje w tkankach roślin. Rozwojowi choroby sprzyja nadmierna wilgotność i niska temperatura /10-20⁰C/.

Profilaktyka i zwalczanie

• niszczyć chwasty krzyżowe szczególnie tasznik
• chronić zgodnie z obowiązującymi zaleceniami

————————————————

PARCH  ZWYKŁY       Sprawca – bakteria /Streptomyces scabies/

Objawy

Choroba bakteryjna. Głównym źródłem infekcji jest zakażona gleba. Pierwsze objawy widoczne w okresie tworzenia zgrubień w postaci małych białych plamek o średnicy około 1mm. Zainfekowane miejsce ulega stopniowej nekrozie tworząc skorkowaciałe plamy.

Rozwój

Infekcji sprzyja:

• podłoże alkaliczne i zasadowe
• uprawa po oborniku
• niedostateczna ilość wody w podłożu
• nadmierne nawożenie azotem
• wysoka temperatura 25-28C⁰

Profilaktyka i zwalczanie:

• należy unikać uprawy roślin żywicielskich po sobie np. rzodkiewki po burakach, ziemniakach
• w płodozmianie uwzględnić takie rośliny jak: ogórek fasola, cebula
• unikać uprawy na glebach zlewnych zawierających małe ilości próchnicy

———————————————–

MĄCZNIAK RZEKOMY KRZYŻOWYCH    Sprawca- grzyb /Peronospora prasitica/

Objawy

Choroba występuje szczególnie w okresie jesiennym. Na liściach jak i na liścieniach powstają wyraźnie zarysowane plamy o barwie żółknącej do bladobrązowej. Na dolnej stronie liści występuje białawy lub szary nalot grzyba.

Silniej porażone siewki zamierają. W latach wilgotnych porażeniu ulegają starsze rośliny. Na liściach zewnętrznych powstają wtedy liczne nieregularne, czarne plamy na których pojawia się skąpy nalot. Na powierzchni zgrubień rozwijają się plamy barwy brunatnej, które zlewają się, ciemnieją, mogą pękać. Ciemnieje również miąższ.

Rozwój

Grzyb zimuje w resztkach roślin oraz na nasionach

Chorobie sprzyja:

• niska temperatura i wysoka wilgotność względna powietrza
• zbyt duże zagęszczenie roślin
• brak światła

Profilaktyka i zwalczanie

• zaprawianie nasion
• chronić zgodnie z obowiązującymi zaleceniami
• nie deszczować roślin w okresie chłodów

————————————————-

ZGORZEL SIEWEK       /Phytium spp/Fusarium ssp/Rhizoctonia solani/Alternaria spp/

Objawy

U podstawy łodyżek tworzą się wodniste plamy. Łodyżka ciemnieje i przewęża się nitkowato, siewki więdną pozostawiając puste place. Słabo porażone rośliny

mogą przetrwać lecz rozwijają się wolniej.

Rozwój

Grzyb zimuje na resztkach roślin. Poraża głównie siewki przed wydostaniem się na powierzchnię ziemi.

Chorobie sprzyja:

• wilgotne i zimne podłoże
• duże zagęszczenie roślin w rzędzie
• mała ilość światła
• przenawożenie azotem

Profilaktyka i zwalczanie

• zaprawiać nasiona
• wysiewać zdrowy materiał siewny – odkażać podłoże chemicznie lub termicznie

———————————————–

CZERŃ KRZYŻOWYCH      

Sprawca – grzyb/ Alternaria brassicae, Alternaria brassicicola, Alternaria tenuis/

Objawy

W części podliścieniowej siewek pojawiają się ciemnobrunatne podłużne plamki długości około 2mm. Na liścieniach plamki są okrągłe lub nieregularne barwy ciemnobrunatnej z żółtawą obwódką. Powierzchnia przebarwień pokryta jest warstwą aksamitnego ciemnobrązowego nalotu zarodników. Na plantacjach nasiennych grzyb poraża również łodygi, działki kielicha, płatki korony, łuszczyny. Plamki są wtedy drobniejsze i lekko wgłębione. Przy silnym porażeniu łuszczyn nasiona nie wykształcają się.

Rozwój

• Grzyb zimuje w resztkach pożniwnych i w nasionach. W okresie wegetacji rozprzestrzenia się za pomocą zarodników wytwarzanych przez grzybnię na powierzchni plam. Przenosi się przez wiatr i wodę.
• Porażeniu sprzyja wysoka temperatura /20-27⁰C/ i wilgotność powietrza.

Profilaktyka i zwalczanie

• zaprawiać nasiona
• chronić zgodnie z obowiązującymi zaleceniami

————————————————

SZKODNIKI

PCHEŁKA

smużkowana /Phyllotreta nemorum/

falistosmuga /Phyllotreta undulata/

czarna /Phyllotreta astra/

czarnonoga /Phyllotreta nigripes/

Objawy

Małe, nieregularne otwory na liściach i liścieniach wschodzących roślin. Na rzodkiewce żeruje najczęściej pchełka smużkowana. Są to małe czarne chrząszcze długości około 3mm, posiadające na pokrywach żółte paski. Larwy długości 7mm, żółte z czarną głową i ciemnymi plamami na segmentach.

Rozwój

Chrząszcze zimują w wierzchniej warstwie gleby i resztkach roślin. Wczesną wiosną opuszczają miejsce zimowania, atakują szczególnie młode rośliny. Po krótkim okresie żerowania samice składają jaja na dolnej stronie blaszki liściowej a wylęgające się larwy żerują wewnątrz liści tworząc nieregularne miny. Dużemu nasileniu szkodnika sprzyja sucha i słoneczna pogoda. Uszkodzenia są wtedy duże i prowadzą do zamierania roślin